Meinweg Ecotop 2022
Op zaterdag 15 oktober 2022 vond in de Begegnungsstätte Niederkrüchten, Duitsland, de 14e Meinweg Ecotop plaats. Het thema van de Meinweg Ecotop 2022 was: Het Boschbeekdal, over soorten en beheer van een grensoverschrijdend beekdal.
De ochtend werd ingeleid door de Burgemeester van Niederkrüchten de heer K-H. Wassong en de heer G. Gabriels, gedeputeerde Natuur van de Provincie Limburg.
Tijdens het ochtendprogramma is er aandacht besteed aan de ontstaansgeschiedenis van het Boschbeekdal en zijn er soorten besproken als de Knoflookpad, de Adder, Bijzondere vegetatie en begeleidende soorten boven en onder water. Hoe zit het toekomstbeeld van het Boschbeekdal er uit.....?
Voor een fotoverslag Meinweg Ecotop 2022 klik hier
Programma Meinweg Ecotop 2022
Ontstaansgeschiedenis van het Boschbeekdal en Luzekamp / Leo Reyrink
Het natuurgebied Lüsekamp en Boschbeektal is in het kader van de vaststelling van het landschapsplan Elmpter Wald van de Kreis Viersen in 1985 aangewezen. Het natuurgebied ligt op de overgang van het laag gelegen Maasdal naar het hoogterras van de Schwalm-Nette Platte. De Peelrandbreuk loopt dwars door het natuurgebied en is op verschillende plekken aan de oppervlakte zichtbaar. Het gebied kenmerkt zich in het westelijke deel door voedselarme zandgronden en aan de voet van het hoogterras door gagelvenen als gevolg van de hier voorkomende kwel. In het kader van natuurontwikkeling is in het zuidelijke deel van de Lüsekamp in de zeventiger jaren de Boerderij Lüsekamphof opgekocht en werden een soortenbeschermingspoel (Artenschutzgewässer) en maatregelen uitgevoerd het afstromend water langer in het gebied te houden. In het kader van het Ecologisch Basisplan Maas-Swalm-Nette werd voor de Lüsekamp en Boschbeekdal een gedetailleerde planning opgesteld. Vele van de voorgestelde natuurontwikkelingsmaatregelen werden o.a. in het kader van grensoverschrijdende project en natuurcompensatie gerealiseerd. Zo werden verder poelen aangelegd en grove dennen bossen verwijderd. Ook in het Boschbeekdal werden natuurontwikkelingsmaatregelen uitgevoerd. Een grote bedreiging voor de natuurwetenschappelijke betekenis is de optredende gevolgen van de de klimaatverandering. Grote delen van de Boschbeek staan steeds vaker droog en de vroeger aangelegde poelen zijn grotendeels uitgedroogd. Desondanks speelde het dal van de Boschbeek een belangrijke rol bij de brand op de Meinweg, omdat het dal een natuurlijke barrière vormde tegen de brand. Daardoor lukte het uiteindelijk om de brand aan Duitse zijde te stoppen en er hier minder dan een halve hectaren natuurgebied verbrandde.
Waterkwaliteit (macrofauna) en kwantiteit in het Boschbeekdal. Harry Tolkamp Waterschap Limburg.
De Boschbeek wordt gevoed met kwelwater vanonder het hoger gelegen terrein. Dit water is van zeer goede kwaliteit, bevat weinig mineralen, heeft een zeer laag EGV en licht-zure pH. Sedert het begin van deze eeuw stijgt de pH en neemt de watervoering af. De laatste jaren staat de Boschbeek op een kort traject in de bovenloop na, in de zomer droog. De grondwateraanvulling vanuit Garzweiler door infiltratie rond de Meinweg bereikt het beekdal niet meer. De middenloop van de Boschbeek tussen Venhof en de Turfkoelen voert al decennia nauwelijks tot geen water af in de zomer, waardoor het systeem van de Bosbeek feitelijk uit twee beken bestaat: de bovenloop op de grens en de benedenloop van de Turfkoelen tot aan de Roer. Door deze droogval verarmt de macrofauna levensgemeenschap enorm. Dit voorjaar en zomer werden er slechts enkele soorten aangetroffen, terwijl we gewend waren aan een vrij soortenarme (ca. 35 soorten), maar heel bijzondere populatie van zeldzame haften, steenvliegen en kokerjuffers, die nu grotendeels verdwenen lijken te zijn. In de benedenloop, feitelijk gevoed door de voedselrijke Venbeek en de Turfkoelen treffen we een soortenrijke (ca. 58 soorten) macrofaunalevensgemeenschap aan, maar vooral met algemene niet bijzondere soorten van laaglandbeken.
Ontwikkeling van de waterkwaliteit in de Boschbeek 2015-2022. Andreas Pook / Kreis Viersen
Sinds 2015 wordt de waterstand van de Boschbeek gecontroleerd op een aantal vaste punten. Uit deze controles blijkt dat de Boschbeek vanaf zijn oorsprong ter hoogte van het Elfenmeer niet meer continue waterhoudend is. Pas ter hoogte van de Rolvennen bevindt zich een kwelzone die ervoor zorgt dat er water in de Boschbeek stroomt.
Bijzondere soorten in het Boschbeekdal. Jan Hermans - Natuurhistorisch Genootschap in Limburg (NHGL)
In 2021 is de vegetatie van het Boschbeekdal C in kaart gebracht vanaf de oorsprong tot aan Venhof. Conclusie is dat de Boschbeek geomorfologisch een betrekkelijk ongeschonden beeksysteem met bijzondere flora en fauna is met opmerkelijke zeggenvegetaties, lokaal voorkomen bijzondere planten (Bospaardenstaart, Klein glidkruid). Een van de laatste habitats in Nederland van de Gewone bronlibel. Tevens is de Boschbeek een habitat voor specifieke nachtvlinders. De grootste bedreiging is toenemende verdroging, waardoor specifieke beekfauna verdwijnt en de karakteristieke flora en vegetatie veranderd.
Eerste resultaten van de herintroductie van de Knoflookpad in Lüsekamp en Elmpter Schwalmbruch – Stefanie Stablum / BSKS
In 2020 en 2021 zijn op drie locaties in het Duitse Lusekamp larven en subadulte knoflookpadden uitgezet. Een dergelijk project loopt ook in het Nederlands Meinweggebied, Van zowel de Duitse als Nederlandse zijde worden kort de resultaten vermeld.
De Adder in de omgeving van het Boschbeekdal. Sjuul Verhaegh – NHGL
De presentatie start met een korte inleiding over de adder in het algemeen, verschil met andere soorten slangen, verspreiding binnen Europa en de levenscyclus van de adder. Daarna wordt kort ingegaan op hoe onderzoek naar de adder wordt uitgevoerd, wat dat oplevert en wat de hiaten zijn. Vervolgens wordt gekeken naar de adders in het Bosbeekdal. Deze vormen samen met de Rolvennen en de Slenk een aaneengesloten populatie. Eerst wordt dan ook besproken wat de effecten op korte termijn zijn geweest van de brand. Waarna gekeken wordt hoe het staat met het Bosbeekdal als leefgebied voor de adder. In het Bosbeekdal zijn enkele beheermaatregelen uitgevoerd, waarvan de bevindingen worden toegelicht. Ondanks de maatregelen in het Bosbeekdal heeft de adder het lastig in het Bosbeekdal. Voor de komende jaren zetten wij in op grensoverschrijdend onderzoek. De Duitse zijde van het Bosbeekdal is beloftevol, dus om een beter beeld te krijgen van alle adders in het Bosbeekdal en wellicht adders van de Rolvennen terug te vinden, is grensoverschrijdend onderzoek nodig. Verder blijven voorlopig kleinschalige beheermaatregelen nodig.
Plannen rondom het Boschbeekdal.- A. Teeuwen / Waterschap Limburg
De Boschbeek staat in de Kaderrichtlijn water omschreven als een KRW lichaam 4, een langzaam stromende bovenloop op zand. Volgens de KRW toetsing voldoet de Boschbeek niet aan de norm. Een voorverkenning heeft duidelijk gemaakt dat er veel maatregelen nodig zijn om van de Boschbeek weer een KRW lichaam 4 te maken. Geconcludeerd wordt dat referentie R4 niet meer past bij het huidige gebied en gehele Boschbeek. Er wordt een voorstel gedaan om de Boschbeek meer te differentiëren in deeltrajecten met beter passende referenties. Concreet betekend het voorstel dat 1. Bovenloop: deels droogvallende beek met unieke natuur 2 KRW.R3: periodiek droogvallende bovenloop op zand. 2. Middenloop: permanent droog op hoge zandrug. Geen (KRW-)functie meer. 3.Benedenloop: natte natuur in dal van de Roer KRW R20: moerasbeek.
.jpg/picture-200?_=14e8dca0d50){kind=logo}
