Meinweg Ecotop 2017

Op zaterdag 30 september 2017 vond in Kasteel Daelenbroeck te Herkenbosch het natuursymposium Meinweg EcoTop 2017 plaats. Het was de 10e editie van de Meinweg Ecotop waarin Duitse en Nederlandse veldbiologen en natuurvrienden bijeen komen om hun kennis omtrent natuur grensoverschrijdend uit te wisselen. Het thema van de Meinweg Ecotop 2017 was: “Natuurvaria, over (niet) alledaagse soorten in de Nederlands-Duitse grensstreek “.

De 140 deelnemers aan de 10e Ecotop werden in het ochtendprogramma welkom geheten door de heer R. Offermans, voorzitter van Nationaal Park de Meinweg en de heer A. Reichman namens Stichting NRW. Stichting NRW is beheerder van natuurgebieden in NordRhein Westfalen waaronder ook het Brachterwald, net over de grens bij Swalmen. Het Brachterwald, een voormalig militair opslagdepot, stond centraal in het middagprogramma. Het gebied herbergt vele karakteristieke diersoorten waaronder Heideblauwtje, Heivlinder en diverse soorten wolfsklauwen. Soorten die onder meer aan bod kwamen in het ochtendprogramma. Ondanks het regenachtige en koude weer, voor het eerst in de 10-jarige geschiedenis van de Meinweg-Ecotop, kunnen we weer terugkijken op een geslaagde dag.

Voor een fotoverslag van de Meinweg Ecotop 2017, klik hier.

Samenvattingen presentaties Meinweg Ecotop 2017

Biodiversiteit, over de strategie in NRW-Duitsland. Andre Seitz - Ministerie MKULW.

De centrale doelstelling van het natuurbehoudbeleid in NordRhein-Westfalen is om de achteruitgang van de biodiversiteit een halt toe te roepen en deze in de komende jaren opnieuw te verhogen. In januari 2015 werd de NRW biodiversiteitsstrategie goedgekeurd. Het vormt een aanvulling en concretiseert de doelstellingen van de Nationale Strategie voor Biologische Diversiteit (NBS) in een natuurlijke omgeving en met verwijzing naar de specifieke omstandigheden in NordRhein-Westfalen. Tegelijkertijd houdt het nauw contact met de internationale en Europese context. De biodiversiteitsstrategie NRW beschrijft de huidige uitgangspositie van natuur- en landschapsgebieden en concrete doelen en maatregelen voor de bescherming van de biodiversiteit in het komende decennium. Indicatoren worden gebruikt om de implementatiestatus van de strategie te controleren, zodat de doelprestatie indien nodig kan worden aangepast. De implementatie van de NRW biodiversiteitsstrategie wordt uitgevoerd in samenwerking met een breed scala aan belanghebbenden en actoren op basis van het principe van samenwerking en vrijwilligheid. Alleen door een gemeenschappelijke sociale inspanning kan het verlies aan biodiversiteit worden gestopt. De lezing presenteert het NRW-overzicht van de biodiversiteitsstrategie. Het behandelt speciale "soorten verantwoordelijkheid" in het grensgebied

10 Jaar Meinweg Ecotop, over het nut van natuuronderzoek. Ton Lenders - Koninklijk Natuurhistorisch Genootschap in Limburg (NHGL).

De presentatie opent met de vraag: "Wat heeft het natuuronderzoek in NP de Meinweg ons gebracht?" Door verschillende instanties wordt er in het nationale park onderzoek gedaan in het kader van het Meerjarenplan Onderzoek en Beheer van het Nationaal Park De Meinweg. Hierbij rekening houdend met de hoofddoelstelling van het nationale park; natuur middels gericht natuurbeheer duurzaam in stand te houden en kenmerkende natuurwaarden verder te ontwikkelen. Verschillende projecten worden kort toegelicht.

De Wolfsklauw in de grensstreek. Norbert Neikes - BSKS

In de heidegebieden van het Duits-Nederlandse grensgebied van het district Viersen zijn er nog drie zeldzame soorten uit de familie van de Wolfsklauwen (Lycopodiaceae):
de Moeraswolfsklauw (Lycopodiella inundata (L.) Holub), de Grote wolfsklauw (Lycopodium clavatum L.) en de Kleine wolfsklauw (Diphasiastrum (= Lycopodium) tristachyum (Pursh) Holub). Alle soorten koloniseren gebieden die arm zijn aan voedingsstoffen, en die zijn tegenwoordig nog steeds zeldzaam vanwege intensief landgebruik. De Moeraswolfsklauw groeit in vochtige heide en ook als een pionier op de oevers van uitgegraven wateren. De Grote wolfsklauw en de Kleine wolfsklauw worden gevonden in de Calluna heide (struikheide) van het Brachter Wald. Alle soorten worden als bedreigd beschouwd en komen tegenwoordig bijna uitsluitend voor in natuurgebieden.
De lezing toont de huidige verdeling en de ontwikkeling van de drie soorten. Bedreigingen worden beschreven en beheersadviezen aangehaald. Belangrijke maatregelen zijn onder meer het creëren van voedselarme pionierssites in de vochtige heide en het tijdig versnipperen en verzorgen van de heide door te maaien of te grazen met schapen.

De Liesgrasboorder, een unieke soort voor de Meinweg. Marc Poeth – Stichting Koekeloere.

Sinds 2014 is er in het dal van de Roode Beek, aan de zuidkant van Nationaal Park de Meinweg, onderzoek gedaan naar het voorkomen van de Liesgrasboorder Phragmatiphila nexa. Deze nachtvlinder uit de familie van de uilen is in Nederland een zeer zeldzame soort die slechts op twee gebieden wordt aangetroffen. Eén van de gebieden is Nationaal Park de Meinweg. In de presentatie worden de resultaten besproken wat betreft de verspreiding, het vliegseizoen, gedrag en habitat besproken. Het onderzoek geeft al een duidelijk beeld van de verspreiding. De soort komt lokaal in redelijke aantallen voor, maar er blijven nog veel vragen onbeantwoord, met name wat de ecologie van de soort betreft. Het onderzoek zal worden gecontinueerd.

Heideblauwtje en Heivlinder in de Nederlands-Duitse grensstreek. Jan Hermans - NHGL

Heideblauwtje en Heivlinder worden de laatste jaren niet meer in Nationaal Park de Meinweg aangetroffen. In de grensregio komen ze nog wel voor, waarbij met name het Brachterwald van belang is. In de presentatie wordt uitvoerig ingegaan op het voorkomen van beide soorten in de grensregio, het voorkeurshabitat en de status van beide soorten. Er wordt ingegaan op mogelijkheden tot rekolonisatie van Nationaal Park de Meinweg. Conclusie is dat het voor beide soorten vrijwel uitgesloten is dat ze zich opnieuw zullen vestigen omdat het habitat er op dit moment niet geschikt voor is. Aanbevelingen worden gegeven.

De Hazelworm, een verrassend talrijke hagedis. Rick Reijerse – NHGL

De Hazelworm is een hagedis die algemeen vooorkomt op de Meinweg. De diverse akkers in het gebied "produceren" veel Hazelwormen. Aan bod komen verspreiding, vangstmethodiek en biometrische gegevens. Hazelwormen kunnen, net als Adders, individueel herkent worden door pigmentpatronen aan de onderzijde van de kop/keel. Veel data moet nog worden uitgewerkt, maar de methode biedt mogelijkheden om in de toekomst uitspraken te doen over populatieomvang, habitatgebruik, mobiliteit, voortplanting en groei. Wordt vervolgd....

De Raaf in de grensstreek, van zeldzaamheid tot vaste gast. Michael Jöbges- BSKS

Evenals in Nederland neemt de Raaf in Duitsland in aantal toe. Verspreidingskaarten laten een duidelijke toename zien vanuit het oosten.Was de soort in 1985 nog slechts sporadisch aanwezig, anno 2017 spreken we al over 600 broedparen in NordRhein Westfalen. Ook de de grensregio worden de Raven steeds vaker gemeld, met name buiten het broedseizoen. Raven broeden al vroeg in het jaar en zijn in deze periode erg schuw. Paren zijn monogaam en broeden doorgaans pas na 6 jaar.